Deze week laaide de discussie over vrouwen aan de top weer op omdat de SER een quotum voor vrouwen toch wel heel hard nodig vindt. En dus ging het in alle media weer over dit onderwerp en is iedereen expert op dit onderwerp. Wat me echter opvalt is dat in vrijwel alle discussies over het vrouwen quotum, of het nu thuis is, in de media of op het werk, er altijd wordt gezegd: ‘maar je wilt toch gekozen worden voor je talent, en niet omdat je vrouw bent”?

Deze zin zegt wat mij betreft alles. Deze zin maakt dat ik nog feller word van de discussie en met deze zin wordt elke discussie wat mij betreft platgeslagen en stopgezet. Wat het mij zegt deze zin? Dat we dus kennelijk nog steeds vinden dat het probleem is dat er minder talentvolle vrouwen zijn. Een pijnlijke constatering dat ik daarmee zo in de hoek wordt gezet. En met mij nog heel veel anderen. Want is het niet zo dat meisjes op scholen en universiteiten over het algemeen veel beter scoren, ijveriger zijn en betere eindresultaten halen?  Willen we met deze opmerking insinueren dat dit talent dan ineens als ze op de werkvloer komen verdwijnt? En dat dat de reden is dat ze er niet zijn?

Het valt me op dat deze zin vrij weinig bediscussieerd wordt, en gewoon tussen neus en lippen door verkondigd mag worden. Zowel door mannen als door vrouwen. En het is gewoon een hele rare opmerking, dus waarom laten we die zomaar passeren? Net zo min als mannen worden vrouwen echt niet aangenomen als ze geen talent hebben. Daar waar mannen een streepje voorhebben omdat ze in de meerderheid zijn, hebben vrouwen dat omdat ze in de minderheid zijn. Worden vrouwen echt niet aangenomen als ze geen talent hebben? Ik geloof daar niets van!  Ik hoor namelijk vrij weinig kritiek hoor op het gebrek aan talent van de vrouwen die wel aan de top staan. Volgens mij doen zij het net zo goed als hun mannelijke collega’s.

Het woord excuus Truus valt tegenwoordig zeer vaak. Maar waar zijn die dan? Wie zijn dat dan? Ik ken ze niet om mijn heen.  Dus wat mij betreft:. ik weet dat ik talent heb, ik weet dat ik hard kan werken en veel ervaring heb, dus als ik dan ook nog mijn vrouwelijke talenten mag gaan inzetten in teams die vrijwel alleen maar uit mannen bestaan, dan zie ik dat als een pre. En dan maak ik dankbaar gebruik van het feit dat ik de voorkeur heb omdat ik een vrouw ben.

En als we dan toch een quotum vaststellen zullen we dan ook gelijk een wet doorvoeren die maakt dat het onwettelijk is om vrouwen in dezelfde posities minder te betalen dan mannen?

Ik spreek vaak met verantwoordelijken in organisaties die graag willen dat hun medewerkers zich anders gaan gedragen. Ze willen een cultuur die wendbaarder is, ondernemender, of innovatiever. Alle verandering moet komen van de medewerkers en daar wringt volgens velen de schoen, want ‘zij’ willen niet veranderen. Wie die ‘zij’ dan zijn, is mij nog steeds niet duidelijk maar het gaat altijd over anderen. Ik ben het niet eens met de wijze waarop men vindt dat een cultuur moet veranderen en dat we dat uitsluitend hoeven te doen door medewerkers te trainen of workshops te geven. Mijn ervaring heeft het volgende geleerd:

• Een cultuur verander je niet. Gedrag wel. Wat betekent het als je wilt dat je medewerkers innovatiever worden? Of ondernemender? Vaak zijn het grote termen die door iedereen anders geïnterpreteerd worden die ook per bedrijf weer iets anders betekenen. Als je verandering wilt bewerkstelligen is het belangrijk dat je onderzoekt welk gedrag je ziet bij de medewerkers als de verandering geslaagd is. Wat is er dan anders in hun gedrag dan nu? Een moeilijke opgave maar wel een hele vruchtbare. Succes verzekerd!
• Met training kom je er niet. Met systemen veranderen wel! Als je gedrag wilt veranderen bij medewerkers dan lukt dat niet alleen door ze een training te geven. Heel vaak zie ik dat medewerkers ontwikkeld worden om ander gedrag te laten zien, maar daarbij blijven alle organisatiesystemen gewoon bestaan. En die staan heel vaak haaks op elkaar. Als individueel gedrag beloond wordt, dan kun je toch nooit samenwerken bevorderen? Veel van de systemen zijn bekend maar en zijn ook veel onbeschreven systemen die van invloed zijn. Onderzoek welke systemen het nieuwe gedrag bevorderen of in de weg staan en ga die systemen veranderen.
• ‘Zij’ bestaan niet. Ik wel! Anderen willen of kunnen niet veranderen. Maar ik wel hoor! Dat zegt iedere werknemer. Hoe kan het toch dat we zoveel denken te weten over anderen als we zelf wel denken dat we ons goed kunnen aanpassen? Zullen we er dan vanuit gaan dat iedereen kan veranderen maar dat de ene medewerker wellicht anders geholpen moet worden dan de ander? Of dat sommige iets meer tijd nodig hebben? Als we het zelf kunnen dan kan de ander het ook!

Veranderen is een lastig proces, de urgentie moet er zijn, maar naast de medewerkers behoeven ook vooral de organisatiesystemen een vernieuwde kijk en actie!

Ik ben op zoek naar een baan. Ergens waar ik het verschil kan maken en waar ik mijn expertise en ervaring op het gebied van brand, marketing, HR en technologie met elkaar kan verbinden. Noem het digitale transformatie, innovatie, noem het change management, of maatschappelijke positionering. Ik weet wat er komen gaat en ik weet hoe technologie en mens daarin het beste samen kunnen gaan. Om het ook daadwerkelijk anders te kunnen doen! In Davos hadden de grote toch bedrijven het over het aannemen van een Chief Ethical & human use officer, om deze 5e revolutie neer te zetten. Dat ben ik!

Maar wat valt me dit proces vies tegen. Moord en brand wordt er geroepen over leiderschap, over innovatie, over verandering. Holle kreten, ben ik achter gekomen. Ach ja, er zijn genoeg individuen in organisaties die het echt anders willen doen. Echter zitten de systemen potdicht. Want wat we eigenlijk zoeken is die kandidaat die al 10 jaar + hetzelfde doet en die een bepaald vak heeft geleerd. Ook al heb ik me op allerlei fronten enorm ontwikkeld, dat doet er niet toe. Ook al vindt iedere recruiter, headhunter en hiring manager mij heel inspirerend en leren ze veel van de gesprekken en blijven ze graag met me in contact, een baan zit er zeker niet aan vast. Andere kandidaten hebben meer specifieke ervaring.

Zielig? Dat ben ik zeker niet. Ik weet wat ik kan, ik weet wat ik wil, en kennelijk moet ik het dus in een andere vorm gaan gieten en voldoen de bestaande systemen en de huidige criteria niet meer. Tuurlijk, ik kan als ZZP-er aan de slag. Maar dat wil ik niet. Ik wil graag dat ik echt onderdeel ben van een organisatie die het daadwerkelijk anders wil doen. Kennelijk moet ik ook hierbij weer dingen gaan doorbreken en is het een harde leerschool. Het doet mij verdriet en is het ook niet goed voor mijn zelfvertrouwen. Maar ik wil zo graag bijdragen aan het potentieel van mensen, geholpen door technologie, dat ik blijf doorzetten.Er komt een organisatie die het echt anders wil doen.

Wat ik wel heel graag verlang van anderen is dat iedereen gewoon open en transparant is over hun personeelsbeleid. Houdt op met die flauwekul dat we talent willen aannemen. Of dat we meer vrouwen aan de top willen. En dat juist innovatie en andere manieren van organiseren gaan helpen bij de verandering. Wees gewoon eerlijk en zeg wat je zoekt. Geen holle termen meer. We zoeken vakmensen die in een hokje passen!

De vraag die mij het meeste bezighoudt in mijn werk is “wat zou je doen als geld geen rol speelt”. En gelukkig weet ik het antwoord. Ik wil een bijdrage leveren in de maatschappij vanuit mijn gedachten dat werk en inkomen niet langer aan elkaar gerelateerd moeten worden. Dat we andere definities moeten hebben van werk en toegevoegde waarden. Dit komt voort uit het feit dat ik er persoonlijk verdriet van heb dat 80% van de mensen in loondienst zeggen iets anders te willen doen als ze hun basis zekerheden zouden behouden. Stil zitten? Nee zeker niet. Maar wel ergens aan bijdragen wat voor hen goed voelt en waar ze hun passies kunnen realiseren.

Vandaar dat ik probeer een experiment op te zetten rondom basisinkomen en technologie. Als wij de eigenaar zijn van onze eigen data en footprint, waarom mogen we er dan niet ook de vruchten van plukken? Ik ben een groot voorstander van innovatie en technologie, maar ik vind dat dat ook van ons vraagt dat we de rol van de mens daarin betrekken. Welke maatschappij willen wij zijn waarbij zowel de mens als de technologie een plekje hebben? Vandaar dat k wil experimenteren met een basisinkomen voor iedereen, kijken hoe datadividend zowel bedrijven laat groeien als onze eigen zekerheden kan bewerkstelligen. Of een robottax die ervoor zorgt dat de ongelijkheid tussen bedrijven en werknemers niet nog verder groeit.

Maar helaas zijn we daar nog niet. En worstel ik nu dus al een aantal jaren met mijn vurige wens om al mijn tijd hierin te steken, en tegelijkertijd het feit dat er brood op de plank moet komen voor mijzelf en mijn gezin. Een enorm dilemma, en een spagaat die mij dagelijks veel energie kost. En dus ben ik mijn eigen experiment. Want ik moet werken voor de kost, maar dat wat ik eigenlijk te doen heb en waar ik de grootste bijdrage kan leveren moet ik als een soort hobby project oppakken. Hoe geweldig zou het zijn als ik een basisinkomen had en ik dus al mijn tijd, energie en ervaring hier aan kan besteden?

 

Bizz model biedt diverse podcasts van experts op het gebied van innovatie in business modellen. Ook ik werd geïnterviewd. Luister hier de hele podcast. https://soundcloud.com/user-402208793/podcast-9-saskia-nijs

Naar aanleiding van de VPRO Tegenlicht uitzending met Rutger Bregman mocht ik meepraten over mijn experiment rondom het basisinkomen en technologie. Over datadividend, robottax en je potentieel benutten met behulp van technologie. Kijk hier naar de bijeenkomst.

https://dezwijger.nl/programma/ons-basisinkomen

 

Na drie jaar en dertig columns over mens, technologie en werk is er wat mij betreft nog niet veel veranderd in hoe wij werken. Ook dit jaar zijn de cijfers over medewerkers die aangeven dat ze zich niet betrokken voelen bij hun werk, en hun potentieel niet voldoende kunnen inzetten, dezelfde als de afgelopen tien jaar: bedroevend laag. En er is geen enkel teken van verbetering.

De ‘war for talent’ is weer opgelaaid en we proberen met allerlei lapmiddelen de boel een beetje te redden, of beter gezegd: te rekken. Het echte potentieel van onze medewerkers benutten we nog steeds onvoldoende. Anders zou de talentschaarste minder zijn. Wat zou er gebeuren als alle huidige medewerkers 20% van hun potentieel meer kunnen inzetten in hun organisatie? Dan ziet de war for talent er ineens heel anders uit. Maar ook dat roepen we al jaren en er verandert weinig.

Ik word hier moedeloos en verdrietig van. Met alles wat we hebben, alles wat we weten en de technologie die ons ongekende mogelijkheden biedt, zouden we toch echt innovatiever kunnen zijn met het werken in de 21ste eeuw? De oplossing ligt voor mij niet in zelfstandig, agile of holocratisch (zonder management) werken. De verantwoordelijkheid lager in de organisatie leggen en hier meer vrijheid in bieden is iets wat ik al jaren propageer. Hoewel dit wel voor een hogere productiviteit en medewerkerstevredenheid zorgt, brengt dit ook geen echte vernieuwing.

En ondanks alle nieuwe managementkreten komt de innovatie bij de meeste organisaties nog steeds slecht op gang. Nieuwe generaties zien allang het nut niet meer in van kantoorpanden en eindeloze vergaderingen. Wij vinden Generatie X lui, want ons is altijd meegegeven dat je van hard werken sterker wordt, zelfs als je er later met spijt op terugkijkt. En dat terwijl we tegelijkertijd er naar smachten om deze generaties binnen te halen, want zij ademen technologie ademen en verzekeren ons functioneren in de toekomst.

Mijn slotpleidooi? We moeten technologie inzetten om voor iedereen een basisinkomen te realiseren. Een basisinkomen biedt ons de mogelijkheid om echt anders te gaan werken en leven. Het biedt een blanco pagina waarmee alle oude systemen en 19de-eeuwse kantoren kunnen gaan innoveren. Wees niet bang dat robots ons werk gaan inpikken, maar maak juist gebruik van de situatie en wees vernieuwend in hoe we willen samenleven met technologie.

Laten we het experiment starten en onderzoeken wat er gebeurt als we mensen een basisinkomen bieden en hen faciliteren met technologie

Werken is voor robots, leven is voor mensen. Hoe dat gaat uitpakken weten we niet, maar laten we het experiment starten en onderzoeken wat er gebeurt als we mensen een basisinkomen bieden en hen faciliteren met technologie. En niet vanuit de politieke regelgeving, maar via een basisinkomen-incubator. Dus dwars door alle soorten werk heen: van vakman tot chirurg, van winkelier tot ceo.

Wie experimenteert met mij mee? Verbind mens en technologie, herdefinieer werken en leven, en schep een zowel fysieke als online studio vol verbinding, passie, potentieel en innovatie. Als je hier nog niet aan toe bent, begrijp ik dat ook. Blijf dan vooral vragen stellen over hoe het anders kan, en praat met elkaar om te leren en te verbeteren. Weg met de silo’s en de ivoren torens. Werk samen en heb oog voor het potentieel dat er in huis is.

Ik dank jullie ook voor alle liefde, kritische blikken, mooie initiatieven en aandacht van de afgelopen jaren. Ik wens jullie mooie reflecties en verbindingen. En geniet van de zomer!

TechTeam

Om beurten schrijven zes columnisten over nieuwe technologie en wat ondernemers, bestuurders en werknemers hiermee kunnen. Deze week Saskia Nijs, onderzoeker aan de VU, oprichter-eigenaar van organisatie-adviesbureau Misfits en bestuurslid van medialab SETUP

Door het recente schandaal met Facebook worden veel mensen opgeroepen hun account te verwijderen. De verontwaardiging over de datalekken is groot. Maar is dit echt iets wat we niet wisten? Volgens mij geven we dagelijks, willens en wetens, onze data gratis weg omdat de aantrekkingskracht van het delen en liken nou eenmaal groter is. In plaats van in onvrede te blijven hangen, moeten we nu de situatie naar onze hand zetten. Laten we inzien dat alle ontwikkelingen rondom artificial intelligence (AI) onomkeerbaar zijn. Maar naast wetgeving of eliminatie is er nog een andere oplossing.

Als we de situatie nu eens omdraaien en munt slaan uit onze eigen data? We nemen controle over onze eigen data en zorgen dat we er zelf ook iets aan hebben. Namelijk: pay per data. Niet alleen bedrijven worden er rijk van, maar wijzelf voortaan ook. Wat is jouw e-mailadres waard? Vind je het oké om je vrienden door te verkopen als je ze daarna op een etentje kunt trakteren? En jouw bezoeken op andere websites? Wat mag wel doorverkocht worden, en wat niet? Dus in plaats van alles blokkeren, uitzetten, beveiligen of verwijderen, moeten we gewoon geld gaan verdienen met onze eigen data.

AI verandert de wereld waarin wij leven. Data-eigenaarschap wordt een steeds belangrijker thema. Zo zou Spotify jou kunnen betalen om muziek te luisteren via hun diensten. Net als dat Google en Facebook aan jou maandelijks een bedrag storten voor het gebruik van de zoekmachine en voor het uploaden van foto’s. Het is dan een bewuste keuze om op een transparante wijze onze gegevens te delen.

Een van de discussies over geld verdienen via onschuldige gebruikers, gaat over cryptogeld. Joost Schellevis, technologieredacteur van de NOS, schreef hier in november een artikel over. Hij schrijft hoeveel websites via cryptomining geld ophalen door op de achtergrond onze computers te gebruiken. De rekenkracht van je computer wordt, zonder dat je het weet, gebruikt om virtuele valuta, vergelijkbaar met de Bitcoin, te genereren. Met een miljoen maandelijkse bezoekers, kan dit geminede bedrag oplopen tot ruim boven de €100.000 per maand. Je kunt dit blokkeren als je er verstand van hebt, maar misschien nog beter: deel in de winst! YouTubers doen dit allang. Die ruilen hun data in voor betaalde vakanties, gratis producten en krijgen betaald voor iedere click.

Waarom kunnen we dat allemaal niet doen, en dan onder onze eigen voorwaarden? Al geruime tijd horen we dat onze data veel geld opleveren aan anderen. Hier komt wat mij betreft nu een einde aan.

Een mooi initiatief is het Nederlandse bedrijf Capital Data Control. Het bedrijf wil de consument de controle teruggeven over zijn eigen online beschikbare gegevens. Dit doet het bedrijf door een gedeelte van de waarde van iemands eigen data te monetariseren via een beursfonds. Geef je je data weg, dan krijg je er zelf geld voor terug. Een ander bedrijf, Datacoup, helpt je ook om de waarden van jouw data te verzilveren. Vul je gegevens in. Als je data verkocht worden, krijg je een mailtje en geld gestort.

Laten we gezamenlijk met Mark Zuckerberg in gesprek gaan over hoe wij geld kunnen (blijven) verdienen. Niet zijn bedrijf ten gronde richten, maar een eerlijke verdeling voorstellen. Mijn data zijn mij geld waard, dus laat ik er dan ook zelf de vruchten van plukken.